W społeczeństwie, w którym starzejące się pokolenie staje się coraz bardziej widoczne, kwestie finansowe seniorów nabierają kluczowego znaczenia. Jak pokazuje najnowszy raport Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, sytuacja wielu emerytów jest niepokojąca, a różnice w świadczeniach emerytalnych stają się coraz bardziej wyraźne. Jak wygląda rzeczywistość finansowa polskich seniorów? Przyjrzyjmy się bliżej temu zjawisku.
Z najnowszego raportu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że ponad połowa polskich emerytów i rencistów żyje za świadczenia wynoszące 3,5 tys. zł brutto lub mniej. To około 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Z drugiej strony rośnie liczba seniorów ze świadczeniami przekraczającymi 15 tys. zł miesięcznie. Skala nierówności w systemie emerytalnym jest coraz bardziej widoczna.
Po marcowej waloryzacji 2025 roku średnia emerytura w Polsce wzrosła do 4045,20 zł brutto, co przekłada się na kwotę nieco ponad 3400 zł na rękę. Mimo nominalnego wzrostu o blisko 300 zł w porównaniu z rokiem poprzednim, większość emerytów nie osiąga nawet tej kwoty.
Dane ZUS wskazują, że połowa emerytów i rencistów otrzymuje świadczenia na poziomie 3544,38 zł brutto lub mniej – to tzw. mediana. W przypadku kobiet jest to jedynie 3011 zł, czyli około jednej trzeciej średniego wynagrodzenia w gospodarce. Co czwarta emerytka otrzymuje mniej niż 2269 zł miesięcznie.
Powiązane artykuły
Groszowe emerytury stają się powszechniejsze
Minimalna emerytura w Polsce od 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto. Aby ją otrzymać, wymagany jest odpowiedni staż pracy: 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Osoby, które nie spełniają tego kryterium, często otrzymują znacznie niższe świadczenia, a czasem wręcz symboliczne.
Z danych ZUS wynika, że liczba tzw. groszowych emerytur dynamicznie rośnie. W marcu 2025 roku pobierało je 437,9 tys. osób, co stanowi ponad 8 proc. wzrost w porównaniu do roku poprzedniego. Co więcej, 27,7 tys. seniorów żyje za 500 zł miesięcznie lub mniej, a niemal 8 tys. otrzymuje świadczenia poniżej 100 zł. Jest to alarmujący trend, który wymaga pilnej reakcji społecznej i rządowej.
- 437,9 tys. osób pobiera groszowe emerytury.
- 27,7 tys. seniorów żyje za 500 zł miesięcznie lub mniej.
- Niemal 8 tys. otrzymuje mniej niż 100 zł miesięcznie.
Emerytura rekordzistów: seniorzy z 15 tys. zł na koncie
Równocześnie rośnie liczba seniorów, którzy otrzymują bardzo wysokie świadczenia emerytalne. W 2019 roku zaledwie 0,4 proc. emerytów miało miesięczne emerytury przekraczające 7 tys. zł. Obecnie ta liczba wzrosła do 9,8 proc., co oznacza, że niemal co dziesiąty emeryt korzysta z tych przywilejów.
Warto zwrócić uwagę, że w 2019 roku tylko 11 osób w Polsce otrzymywało emeryturę na poziomie 15 tys. zł lub więcej. Dziś takich seniorów jest ponad 7 tys., a ich liczba podwoiła się tylko w ciągu roku. To znaczna zmiana, która może sugerować rosnącą dysproporcję w systemie emerytalnym.
Różnice w świadczeniach między kobietami a mężczyznami
Raport ZUS ukazuje również znaczące różnice między płciami w kontekście świadczeń emerytalnych. W przedziałach najniższych emerytur dominują kobiety, szczególnie wyraźnie w grupie pobierających mniej niż 500 zł miesięcznie. Z kolei wśród emerytów z wysokimi świadczeniami – od 4 tys. zł wzwyż – przeważają mężczyźni.
Ta dysproporcja wynika z kilku kluczowych czynników, takich jak:
- Kobiety często kończą aktywność zawodową wcześniej niż mężczyźni.
- Wynikająca z tego krótsza historia odprowadzania składek.
- Dłuższy czas życia, co przekłada się na dłuższy okres pobierania świadczeń.
Te czynniki sprawiają, że kobiety są bardziej narażone na niskie emerytury, co stawia przed nimi wiele wyzwań związanych z zabezpieczeniem finansowym na starość.
W obliczu tych nierówności, konieczne jest podejmowanie działań na rzecz reformy systemu emerytalnego, aby zminimalizować różnice między płciami i zapewnić godne życie wszystkim seniorom, niezależnie od ich historii zawodowej. W przeciwnym razie, przyszłość wielu emerytów może być zagrożona, a ich podstawowe potrzeby życiowe nie będą mogły być zaspokojone.